CLS chương II - HIV

Thu, 11 Sep 2025

Khái niệm

Bệnh sử của BN

Chẩn đoán

Vòm hầu có nấm → SGMD tại vì nấm bình thường sống không nổi

1. Tại sao phải làm 3 xét nghiệm HIV ELISA để chẩn đoán nhiễm HIV?

Xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhiễm HIV:

Phương pháp gián tiếp (ELISA): phát hiện kháng thể kháng HIV trong máu hoặc dịch tiết.

Phương pháp trực tiếp (PCR) - phát hiện các thành phần của HIV:

  • Acid nucleic của virus:
    • HIV-ADN provirus có trong TB nhiễm
    • HIV-ARN virus tự do trong huyết tương
  • Kháng nguyên trong máu (p24)

Phương pháp phát hiện đồng thời kháng nguyên và kháng thể

Sụt cân quá trời quá đất, không K thì là HIV

Hỏi HIV: m có chơi hàng không?

Tứ đại nhiễm trùng cơ hội: Lao & Nấm ở miệng;

2. Hãy giải thích kết quả xét nghiệm HIV âm tính lần đầu

Trước tiên phải xem kết quả xét nghiệm cũ của BN, xem thời điểm làm xét nghiệm rồi xem phương pháp xét nghiệm.

Giải thích:

  • Lúc làm xét nghiệm BN có thể đang ở “thời kỳ cửa sổ”, sau khoảng 12 tuần có thể mới phát bệnh → âm tính giả
  • Sai sót trong quá trình làm xét nghiệm, nhầm mẫu, nhiễm bẩn…
  • Chưa đủ lượng kháng thể do đang hình thành phức hợp KN-KT

3. Tại sao đo số lượng TB Lympho T CD4+ trong máu để theo dõi diễn tiến bệnh

Cấu trúc kháng nguyên bề mặt virus:

  • gp41 → hòa màng
  • gp120 → bám vào thụ thể trên T CD4
  • CCR4 + CXCR5 → hỗ trợ

Cơ chế xâm nhập: xâm nhập vào bên trong TB T CD4 và tiêu diệt TB: Gắn kết → hòa màng → phóng thích → sao chép ngược → vận chuyển vào nhân → hòa nhập DNA kí chủ → nhân lên cùng TB ký chủ → tổng hợp protein tạo virion → nảy chồi

  • → chết TB CD4, trung tâm của hệ thống miễn dịch. Giảm dần → suy giảm miễn dịch
  • Biến thành TB T trí nhớ chứa gen virus bên trong, sau này có bệnh nhiễm trùng cơ hội → nhân lên → tạo cơ hội cho virus bùng phát

Nếu bạn đã có tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện trong ít nhất một năm và số lượng tế bào CD4 là hơn 200, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi số lượng tế bào CD4 mỗi năm một lần.

Nếu bạn đã có tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện và số lượng tế bào CD4 trên 350 trong ít nhất một năm, bác sĩ có thể xem xét việc theo dõi số lượng tế bào CD4 trở nên không cần thiết, miễn là tải lượng virus vẫn không thể phát hiện được.

Tuy nhiên, nếu tải lượng virus của bạn đang tăng lên hoặc bạn có các triệu chứng gợi ý HIV đang hoạt động, số lượng tế bào CD4 của bạn sẽ được theo dõi liên tục trong mỗi lần thăm khám định kì nhằm đánh giá hiệu quả điều trị, xem xét việc đổi phác đồ nếu có bằng chứng kháng thuốc.

4. Tại sao số lượng tế bào Lympho T CD4+ đã giảm rất thấp và ở giai đoạn AIDS thì BN mới có biểu hiện triệu chứng

3 thời kỳ trong diễn tiến nhiễm HIV:

Nhiễm cấp: khoảng 3-6 tuần sau khi tiếp xúc virus, không có triệu chứng hoặc triệu chứng không điển hình

Nhiễm mạn: kéo dài 10 năm hoặc hơn, HIV âm thầm tăng sinh, T CD4 giảm dần theo thời gian

Có triệu chứng: thường xảy ra khi số lượng TB T CD4 giảm thấp hơn 200/ml

→ Biểu hiện triệu chứng = đã bệnh lâu lắm rồi.

*5 năm trước thì T CD4 < 350, hiện nay điều trị không phụ thuộc vào nồng độ T CD4

Các bệnh nhiễm khuẩn cơ hội có thể xảy ra trong các giai đoạn lâm sàng của bệnh nhiễm HIV:

  • Viêm phổi do Pneumocystis jiroveci
  • Viêm màng não do Cryptococcus
  • Bệnh nhiễm nấm Candida
  • Bệnh lao do Mycobacterium tuberculos

5. Tại sao cho đến nay chưa tìm ra được vaccines phòng ngừa hiệu quả nhiễm HIV

Bản thân virus:

  • Chủng HIV trên khắp thế giới rất thay đổi
  • Thứ type, thể CRF (thể tái tổ hợp lưu hành) của HIV.
  • HIV có tỉ lệ đột biến cao do men sao chép ngược có xu hướng bị lỗi khi sao chép
  • Hình thành nhanh chóng các ổ chứa tiềm tàng
  • Kháng nguyên HIV liên quan miễn dịch bảo vệ chưa được xác định
  • HIV lây nhiễm, tấn công và tiêu diệt tế bào chủ chốt trong miễn dịch
  • Vaccine sống giảm độc lực không an toàn cho thử nghiệm trên người
  • Mô hình thử nghiệm động vật chưa hoàn chỉnh

Đáp ứng miễn dịch:

  • ĐƯMD tự nhiên không loại bỏ hoàn toàn HIV
  • Miễn dịch bảo vệ chống lại HIV chưa được xác định rõ
  • Vai trò của miễn dịch tự nhiên chưa được khám phá đầy đủ
  • Bội nhiễm/nhiễm với chủng HIV khác có thể xảy ra

Lây truyền & cơ chế bệnh sinh:

  • Nhiều hình thức lây truyền: virus tự do, virus trong TB ký chủ
  • Nhiều đường lây truyền: tình dục, tiêm chích, miệng (bú sữa mẹ)
  • Sự sao chép bao gồm sự hòa nhập vào bộ gen của TB ký chủ → biến đổi gen tùy người
  • Giai đoạn cửa sổ: bất kể đường lây truyền, HIV nhanh chóng tấn công mô lympho ở ruột, nhân lên và lây lan đến các cơ quan lympho khác
  • Thử nghiệm hiệu quả vaccine chống HIV rất phức tạp và cần thời gian dài (4-5 năm)