Đại cương
Nguyên lý quan trọng: di truyền liên quan đến virus → kí chủ
Giết chết tế bào bằng cách: ức chế phiên mã tạo protein của ký chủ → sự khác biệt giữa nhiễm virus & vi khuẩn:
- Vi khuẩn: ồ ạt hơn, đùng đùng đùng
- Virus: nhẹ nhàng hơn, biểu hiện thường ít rõ ràng
Lệch hay trôi KN
Interferon
HPV
Virus đậu mùa (Variola)
Lây qua đường hô hấp, chủ yếu vào mùa đông
Người là kí chủ duy nhất
Vaccine:
- Virus đậu vaccine: mất độc tính
- Virus đậu mùa: còn tính độc
Có chung KN nucleoprotein giữa virus lên nhiễm trên người và động vật
Nhiễm một lần là chống tái nhiễm hoàn toàn (nhiễm 1 loài và chống lại được cả họ)
Herpesvirus (bệnh thuỷ đậu, zona)
Varicella gây bệnh thuỷ đậu → ẩn trong cơ thể. Khi gặp điều kiện thích hợp thì thành Zoster gây bệnh Zời leo
Vaccine hiệu quả ngừa thuỷ đậu
Adenovirus
Sức đề kháng chống lại virus này tương đối bền vững (không có màng bọc)
Gây bệnh: viêm mắt, đường hô hấp... nhưng không gây nguy hiểm đến tính mạnh
Vaccine: chỉ dùng khi có nguy cơ lây lan mà thôi
Hepadnvirus (HBV)
Gây bệnh viêm gan B, tính KN:
- HBsAg (s: surface): có là đang bị nhiễm HBV → bề mặt/trong máu
- HBcAg (c: core) chỉ hiện hiện trong tế bào gan
- HBeAg (KN hoà tan): các enzyme (VD: DNA pol), cả trong máu → sao chép mạnh, virus hoạt động mạnh, lây lan mạnh
⇒ Phát hiện các KN trên hay các KT chống lại nó cũng có ý nghĩa tương tự
- Anti-HBe: không còn là nguồn lây mạnh
- Anti-HBs: nhiễm rồi khỏi/chích ngừa (phân biệt với nhau nhờ Anti-HBc total)
- Anti-HBc total (cả IgM và IgG): đã/đang nhiễm
- Anti-HBc IgM: đang nhiễm (IgM tồn tại ngắn)
Genome dạng vòng, trong 7 genotype thì có A, B, C dễ ung thư gan
Vaccine tái tổ hợp, kích thí
Virus khác
Parvoviruses gây bệnh cho người: virus B19