Bài IV.3 - Cơ chế gây bệnh của ký sinh trùng

Đại cương

Cộng sinh: Bắt buộc sống chung, Cùng có lợi

Tương sinh: Không bắt buộc, Cùng có lợi

Hội sinh: Một bên có lợi, Bên kia không lợi cũng không hạ

Ký sinh: ký sinh trùng - ký chủ

 Các yếu tố của KST

Tính đặc hiệu
Giai đoạn phát triển
Số lượng
Vị trí ký sinh  Các yếu tố của ký chủ
Tuổi: Enterobius vermicularis thường gặp trẻ em, Entamoeba histolytica thường gặp ở người lớn
Giới tính: Trichomonas vaginalis gây bệnh nặng ở nữ
Tình trạng miễn dịch

Các cơ chế gây bệnh:

Cái ghẻ Sarcoptes scabiei: kích thước 250-450 µm, gây bệnh ghẻ ngứa ở kẻ tay, cổ tay, mông, lưng, nách…

Ve Ixodes holocyclus: ký sinh trên nhiều loài thú như chó, mèo, hươu…

Trên người ve hút máu và trong nước miếng có độc tố ngăn tiền synape ở thần kinh cơ tiết acetylcholine gây yếu liệt cơ

Giòi myiasis:

Tunga penetrans: bọ chét cát, ký sinh ở người và 1 số thú như chó, heo

Demodex spp: ký sinh trên da người thường gặp là Demodex folliculorum ở nang lông, Demodex brevis ở tuyến bã

Fasciola hepatica: ký sinh trên da người, trâu bò sán non ăn mô gan ký chủ gây viêm gan, áp xe gan.

Ruồi: Tabanus sp truyền các mầm bệnh

Bacillus anthracis gây bệnh than là bệnh từ thú
Pasteurella tularensis gây bệnh nhiễm khuẩn cấp tính. Bệnh gây sốt, viêm hach, viêm loét, tổn thương nhiều cơ quan

Muỗi: Tùy theo mỗi loài truyền các mầm bệnh khác nhau

Ve:

Rickettsia ricketsii:
- Phát ban
- Hoại thư Pasteurella tularensis
Babesia microti
Borrelia burgdorferi: (Lyme disease) thường do Ixodes dammini truyền
- Hồng ban mạn tính di chuyển (ECM: erythema chronicum migrans).
- Viêm khớp

Bọ chét:

Xenopsylla cheopis truyền
- Pasteurella pestis gây bệnh dịch hạch
- Rickettsia mooseri (Rickettsia typhi): sốt phát ban
Ctenocephalides canimun truyền bệnh sán dải chó Dipylidium caninum

Chí: truyền các mầm bệnh